Bệnh viêm gan B và những con số biết nói

Viêm gan B là một bệnh truyền nhiễm do virus viêm gan B (HBV) gây ảnh hưởng đến gan. Được xem là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư. 25% bệnh nhân nhiễm vi rút viêm gan B sẽ diễn tiến biến chứng xơ gan, ung thư gan nếu không được điều trị. 100% ung thư gan ở trẻ em là do viêm gan B.

Việt Nam là 1 trong 9 nước tại Tây Thái Bình Dương được Tổ chức Y tế thế giới đưa vào danh sách những nước có tỷ lệ nhiễm vi rút viêm gan cao đáng báo động. Tỷ lệ nhiễm vi rút viêm gan B ở mức khá cao, chiếm khoảng 10 – 20% dân số.

Việc điều trị người viêm gan cũng rất tốn kém. Các chuyên gia ước tính, trung bình người nhiễm vi rút viêm gan B phải tiêu tốn khoảng 60 đến 200 triệu đồng tiền thuốc mỗi năm và thời gian điều trị kéo dài từ 1 đến 2 năm.

Virus HBV lây truyền qua nhiều con đường như đường máu, quan hệ tình dục không an toàn, lây từ mẹ sang con. Cụ thể:

- Lây truyền từ mẹ sang con: Nếu như người mẹ bị nhiễm virus viêm gan B thì khả năng con mắc bệnh cũng rất cao.

- Lây truyền qua đường quan hệ tình dục: Quan hệ tình dục không an toàn với người mắc bệnh viêm gan B cũng là một trong các nguyên nhân gây viêm gan B khá phổ biến hiện nay.

- Lây truyền qua đường máu: Đường máu là con đường lây nhiễm viêm gan B chủ yếu nhất. Những trường hợp hiến máu hoặc truyền máu, tiêm, xăm hình... nếu dụng cụ không được khử trùng đúng cách thì khả năng lây nhiễm viêm gan B là rất cao.

Mọi lứa tuổi đều có thể nhiễm vi rút viêm gan B. Người nhiễm vi rút viêm gan B ở độ tuổi càng trẻ thì nguy cơ gây viêm gan mạn tính hoặc ung thư gan sau này càng cao. Trẻ dưới 6 tuổi khi bị nhiễm vi rút viêm gan B hầu như đều dẫn tới viêm gan mạn tính. Đặc biệt, có tới 80 – 90% trẻ đẻ ra bị nhiễm vi rút viêm gan B trong thời gian 1 năm đầu đời và 30 – 50% trẻ bị nhiễm vi rút viêm gan B trước 6 tuổi sẽ có viêm gan mạn tính sau này.

Hiện nay chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu nào đối với bệnh viêm gan B. Tiêm phòng vắc xin viêm gan B đối với người chưa nhiễm vi rút viêm gan B là biện pháp hữu hiệu nhất cho bạn và gia đình bạn chống lại bệnh viêm gan B lâu dài.

Có những loại vắc xin phòng bệnh viêm gan B nào đang lưu hành tại Việt Nam?

Vắc xin viêm gan B là vắc xin tái tổ hợp, được sản xuất bằng kỹ thuật di truyền sử dụng kháng nguyên HBsAg.

Vắc xin có thể ngăn ngừa virus viêm gan B cũng như các biến chứng xơ gan, ung thư gan…

Cả người lớn và trẻ em đều có nguy cơ bị lây nhiễm virus viêm gan B nên việc tiêm vắc xin được khuyến cáo cho tất cả mọi người.

Hiện nay có các loại vắc xin phòng ngừa bệnh viêm gan B đang được lưu hành tại Việt Nam bao gồm:

Loại đơn:

• Engerix B 10 mcg/0,5 ml của công ty GSK sản xuất tại Bỉ
• Engerix B 20 mcg/1 ml của công ty GSK sản xuất tại Bỉ
• Euvax 10 mcg/0,5 ml của công ty Sanofi Pasteur – PHÁP
• Heberbiovac 20mvg của công ty Heber Biotec SA – Cuba

Loại phối hợp:

• Vắc-xin Twinrix được sản xuất bởi công ty GSK (Bỉ) phòng ngừa viêm gan A - viêm gan B
• Vắc-xin Infanrix hexa 0,5ml được sản xuất bởi công ty GSK (Bỉ) phòng ngừa Bạch hầu - uốn ván - ho gà - bại liệt - Hib - viêm gan B.
• Vắc-xin #Hexaxim 0.5ml sản xuất bởi công ty Sanofi (Pháp) phòng ngừa Bạch hầu - uốn ván - ho gà - bại liệt - Hib - viêm gan B.

Lịch tiêm ngừa viêm gan B cho trẻ em và người lớn

Đối với trẻ em

Liều sơ sinh được tiêm trong vòng 24 giờ đầu sau sinh hoặc sớm nhất có thể. Các liều thứ 2, 3, 4 có thể tiêm với vắc-xin phối hợp có chứa thành phần viêm gan B. Vắc-xin được tiêm khi trẻ đủ 2 tháng tuổi, khoảng cách tối thiểu giữa 2 liều là 1 tháng. Các mẹ nên lưu ý, liều cuối cùng nhắc lại khi trẻ 18 tháng tuổi với vắc xin 6 trong 1.

Trường hợp mẹ mắc viêm gan B, bé cần tiêm vắc xin và huyết thanh kháng viêm gan B cho trẻ trong vòng 24 giờ sau sinh. Bởi, trong giai đoạn mang thai, viêm gan B lây từ mẹ sang con tỷ lệ thấp, không quá 2%. Thế nhưng, ở quá trình chuyển dạ của người mẹ, khả năng lây nhiễm rất cao.

Thời điểm tiêm càng muộn, hiệu lực của vắc xin càng giảm. Nghiên cứu chỉ ra, tiêm vắc-xin trong 24 giờ đầu sẽ phòng được 85 - 90% sự lây truyền virus viêm gan B từ mẹ sang con, tiêm vắc-xin sau 48 giờ, hiệu lực vắc-xin giảm 50 - 57% mỗi ngày.

Đối với người lớn

Cần làm xét nghiệm HBsAg và anti-HBs (HBsAb) trước khi tiêm để biết có bị nhiễm virus viêm gan B không và cơ thể đã có kháng thể virus viêm gan B chưa.

Nếu kết quả là HBsAg dương tính, bạn đã nhiễm virus viêm gan B, việc tiêm ngừa sẽ không còn hiệu quả. Còn HBsAb dương tính, bạn đã có kháng thể kháng virus viêm gan B, khi đó không cần thiết phải tiêm vắc xin. Nếu cả hai xét nghiệm đều cho kết quả âm tính, chứng tỏ bạn chưa mắc bệnh và cần tiêm vắc xin để phòng bệnh.

Lúc này, bạn có thể chọn một trong hai phác đồ tiêm ngừa như sau:

• Phác đồ: 0-1-6 nghĩa là liều thứ 2 cách mũi đầu tiên 1 tháng, liều thứ 3 cách liều đầu tiên 6 tháng nếu tiêm đúng lịch.
• Phác đồ 0-1-2-12 tức là tiêm 3 liều liên tiếp cách nhau 1 tháng và liều thứ 4 cách liều thứ 3 là 1 năm.

Vắc xin viêm gan B là loại vắc-xin an toàn đối với mọi lứa tuổi, có ít tác dụng phụ. Tuy nhiên, vẫn có tồn tại một số trường hợp hi hữu xảy ra các phản ứng bất thường với thuốc. Khi tiêm phòng viêm gan B bạn thường có một số dấu hiệu như chỉ bị đau, đỏ da, sưng phồng nơi tiêm. Một số phản ứng nặng hơn như khó thở, tụt huyết áp, sốt cao… rất hiếm xảy ra. Nếu gặp phải các dấu hiệu phản ứng nặng nêu trên, bệnh nhân cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để theo dõi chẩn đoán và có phương pháp điều trị kịp thời.

Tiêm vắc xin viêm gan B sớm là một biện pháp phòng bệnh hữu hiệu, nhưng cũng cần kết hợp thêm các phương pháp khác như: không nên dùng chung bàn chải đánh răng, dao cạo hoặc các dụng cụ khác có thể đã tiếp xúc với máu hoặc dịch cơ thể, quan hệ tình dục an toàn, tập luyện thể dục thể thao để tăng cường sức khỏe, nâng cao thể lực…. để tăng cường hiệu quả.

Hiện nay tại hệ thống tiêm chủng vắc xin Fivevac có đầy đủ các loại vắc xin phòng ngừa viêm gan B đang lưu hành tại Việt Nam. Ba mẹ đừng ngần ngại hãy liên hệ ngay đến Fivevac để được tư vấn chủng ngừa bảo vệ sức khỏe ngay hôm nay!